Από τον πρόλογο του βιβλίου

Ἡ ἀνά χεῖρας ἐπίτομη Δογματική ἐπιχειρεῖ νά ἐκθέσει μέ ἀκρί­βεια καί νά ἑρ­μη­­νεύ­­σει, κατά τό δυνατόν, πληρέστερα τό πε­ριεχό­­με­νο τῆς πίστεως καί τῆς κα­τα­γεγραμμένης ἐμπει­ρίας, τοῦ “εὐσεβοῦς φρο­νή­­­ματος” καί τῆς ζωῆς τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς Ἐκκλησίας.

Τά δόγματα, πού εἶναι οἱ περιεκτικές προτάσεις πίστεως τῆς ἐκ­κλη­σιαστικῆς κοινό­τη­τας στήν Ἁγία Τριάδα καί τόν Χρι­στό σέ μία μακραίωνη συνέ­χεια καί ἀδιάκοπη ἑνότητα ζωῆς καί θεολογίας, προ­σελκύουν καί σήμε­ρα, ἐνδε­χο­μένως περισσό­τε­ρο, τό ἐρευ­­­­­­νη­τικό ἐν­δια­­φέ­­ρον ὀρθο­δό­­ξων θεολόγων ἀλλά καί ἑτε­ρο­δό­ξων μελετη­τῶν καί πολλῶν θύραθεν συγγραφέ­ων.

Λαμβάνοντας σοβαρά ὑπόψη τήν εὐρύτερη ἐνασχόληση μέ τήν ἔκθε­ση καί τή θεολογική σημασία τῶν ὀρθῶν δογ­­μά­των τῆς πί­στεως καί τῶν προεκτάσεών τους στή ζωή τοῦ σύγ­χρο­νου ἀνθρώ­που, πα­ράλ­ληλα μέ τήν αὐξα­νό­με­νη γλωσ­σική δυ­σκο­λία προσέγγι­σης, ἀναδί­φη­σης καί κατανόησης τῶν κει­­με­νι­­κῶν μαρ­τυ­ριῶν, θε­ω­­ροῦ­με ὅτι ἔχει κατα­­στεῖ ἐπι­τα­­κτι­­κή πλέον ἡ ἀνά­­­γκη τῆς ἐκ νέου προσέγγισης καί διερεύνησης τῶν θεμά­των πού ἐμπεριέχει ἡ Δογ­­­μα­­τική τῆς Ὀρ­θο­δό­ξου Ἐκ­κλη­σίας.

Συγκεκριμένα, ἡ διερεύνηση αὐτή στό παρόν συγγραφικό ἐγχεί­ρη­μα ἐπικεντρώνε­ι τό ἐνδιαφέρον τοῦ συγγραφέα στήν ἀνά­­δει­ξη τῶν στοι­χείων ἐκεί­νων πού ἀπο­σα­­φηνίζουν καί ἑρμη­νεύουν ἀκριβέστερα τό θε­ο­λο­γικό περιε­χό­­μενο τῶν δογμάτων τῆς Ἐκ­κλησίας καί τῶν συνε­πειῶν καί ἐφαρ­μογῶν τους στή ζωή τῶν με­­λῶν της. Μέ τόν τρόπο δέ ἀνά­πτυξης καί παρουσίασής τους στίς θεματικές πε­ρι­οχές τῆς Δογ­μα­τι­κῆς, ἐπιδιώκεται ἡ ἐπίτευξη, κατά τό δυνατόν, τῆς ἐπιζητού­με­­νης σμίκρυνσης τῆς ἀπό­­­­­στα­σης μεταξύ τῆς θεο­λο­γίας τῆς Ἐκκλη­σίας καί τῆς σύγχρονης θεολογικῆς ἔρευνας.

Στήν προσπά­θειά του γιά τή διεξοδική ἐξέταση τῶν κυ­ριο­τέ­­ρων πτυχῶν τοῦ πε­­ρι­ε­χομένου τῆς ὀρθοδόξου πίστεως, σέ δια­χρο­­νία καί συγ­χρο­­νία μέ τόν τρόπο ζωῆς τῶν μελῶν τοῦ ἐκκλη­σια­στι­κοῦ σώμα­τος, συ­νει­σφέ­ρουν οὐσιαστικά καί δημιουργικά ἡ λει­τουρ­γική συ­­­νύ­­παρ­ξη, ἡ ἄρ­ρη­­κτη σύνδεση καί συσχέτιση τῆς Δογματικῆς μέ τή βι­βλι­κή μα­ρ­­τυρία καί τήν πατερική πα­ράδοση, μέ τό ἦθος καί τή λα­τρεία, μέ τή θεωρία καί τήν πράξη τῆς Ἐκκλησίας. Ἡ θεολογική καί ἱστο­ρική τεκ­μηρίωση τῶν ὀρθῶν δογμάτων τῆς πί­στεως ἀκολουθεῖ “τάς τῶν ἁγίων θεοπνεύστους θεο­λο­γίας καί τό τῆς Ἐκκλησίας εὐσεβές φρό­­νη­μα” (Συνοδικόν τῆς Ὀρθοδοξίας).

Τοῦτο ἀποτυπώ­νε­ται στά μνη­­­­μεῖα τοῦ ὑπερδισχιλιετοῦς πο­λι­­τι­­σμοῦ λό­γου καί τέ­χνης, πού παράγει ἐν παντί τόπῳ καί χρόνῳ ἡ Ἐκ­κλη­σία καί γνωστοποιεῖται ἀπευθείας ἀπό τούς φο­ρεῖς τῆς χα­ρι­σματικῆς της ζωῆς. Ἐξάπαντος, ἕνα τέτοιο ἐγχείρημα δέν μπορεῖ νά ἀγνο­­ήσει ἤ νά ὑπο­βαθμίσει τήν ἀνα­γκαι­­ό­τη­τα μιᾶς σύγ­­χρο­­νης ἐκφο­ρᾶς τῆς θεολο­γι­κῆς μαρ­τυρίας σέ εἰλικρινή καί γόνιμο διά­λο­γο μέ τά θε­με­­λιώ­­δη προ­βλή­­­μα­τα, τίς ἀπο­­­ρίες καί τίς ἀναζη­τήσεις τοῦ ση­με­ρινοῦ ἀν­θρώ­που. Τό τε­λευ­­ταῖο κρί­νε­ται ἰδι­­­αι­­­­τέ­ρως ση­­μα­­ντικό καί ἄκρως ἐπί­καιρο γιά τήν ἐ­ποχή μας, ἡ ὁποία ἔχει χα­ρα­­­κτη­ρισθεῖ ὡς αἰώ­νας τῆς ἀνθρω­πο­λογίας.

 Ἀντί εἰσαγωγῆς ἐπισημαίνονται τά θεολογικά πρότερα στό ὀρθό­δοξο δόγμα καί τή Δογ­μα­­τι­κή. Ἀναμφιβόλως, αὐτά ἔχουν θε­ο­λο­γικό χαρα­κτή­ρα, συν­δέο­νται ἄρρηκτα καί ὀργα­νι­κά μέ τό πε­ριεχόμενο τῆς Δογ­ματικῆς καί συμ­­βάλλουν στήν κα­λύ­τερη καί εὐχε­ρέ­στε­ρη μελέτη καί ἐξοικείωση μέ τά δόγματα τῆς πίστεως.

Στό θεματικό κορμό τῆς Δογματικῆς, πέραν τῆς διδασκαλίας περί τῶν θεοφανειῶν ὡς πηγῆς θεογνωσίας, περί τοῦ τριαδικοῦ Θεοῦ, τοῦ Χρ­ι­στοῦ καί τῆς Ἐκ­κλη­σίας, πε­ρι­­λαμ­βά­νο­νται καί συ­νε­­­ξετά­ζο­­νται οἱ ἐπιμέρους ἑνό­τητες τῆς περί Ἁγίου Πνεύματος καί ἱερῶν μυ­στη­ρίων δι­­δα­σκαλίας (ὡς μέ­­σων καί τρόπου θε­ρα­πείας καί σωτη­ρίας τοῦ ἀνθρώ­που ἤ ὡς λόγου περί τῆς ἐν Χρι­­στῷ ζωῆς τοῦ κόσμου), καθώς ἐπί­σης ζητήματα περί τοῦ ἀνθρώπου (ἀπό τή δη­μι­ουργία στή θέωση) καί περί τῶν ἐσχάτων (ἀνα­και­νισμός τῆς κτί­σεως, ἐσχα­το­λο­γική τε­λείωση “…καί ζωήν τοῦ μέλ­λοντος αἰῶνος”). Ἡ παρουσίασή τους γίνε­ται στό πλαίσιο μιᾶς ἀλληλοπε­ρι­χωρούμενης ἑνότητας καί ἐσώ­τατης σύνδε­σης, καθώς ὅλα συ­να­παρ­τίζουν τήν πίστη, τή ζωή καί τή διδα­σκα­λία τῆς Ἐκκλησίας σέ ὁλόκληρη τήν ἱστορική της διαδρομή.

Τό παρόν σύγγραμμα ἀποσκοπεῖ στήν ἐξυπηρέτηση τῶν δι­δα­κτικῶν ἀναγκῶν τῶν φοιτητῶν τῆς Θεολογίας καί γενικῶς ὅσων ἐπι­δει­κνύουν φιλομάθεια περί τά δογματικά θέματα τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκ­κλησίας. Πρός τοῦτο ἐπιλέγεται ἡ χρήση σ’ αὐτό συντετμημένων ὑπο­ση­μει­ώσεων, περί τῶν ὁποίων λεπτομέρειες παρατίθενται στόν πί­να­κα τῆς Βι­βλι­ο­γρα­­φίας, πρός πληρέστερη ἐνημέρωση τῶν ἐνδιαφε­ρο­μένων εἰδικῶν καί μή μελετητῶν.

  Ὁλοκληρώνοντας μέ τή χάρη τοῦ ἐν τριάδι Θεοῦ τήν παρούσα ἔκδο­ση τῆς συγγραφικῆς μας κατάθεσης καί παρα­δί­δοντάς την στούς ἀγαπητούς καί καλοπροαίρετους ἀναγνῶστες, εὐελ­πι­στοῦ­με νά γίνει ἀφορμή καί νά δώ­σει καί σέ ἄλλους ὤθηση νά προ­χωρήσουν σέ πε­ραιτέρω μελέτη τοῦ ὀρθοδόξου δόγματος.

Ἡ ἐργασία μας ἀφιερώνεται σέ ὅσους, στή σημερινή ἐποχή τῶν πολλῶν προβλημάτων, ἀδιεξό­δων καί ποικίλων ἀνα­ζη­τή­σ­εων, ἐξα­κολουθοῦν ὡς ἀλη­θι­νοί “ἐρα­στές” νά ἐπι­­λέ­γουν νά ἐρευνοῦν “τό ἐνα­πόθετον καί κεκρυμ­μέ­νον κάλλος τῶν ὀρθ­ῶν δογ­μάτων τῆς πί­στεως”. Προ­δή­λως, αὐ­τοί θά ἔχουν ἀντιληφθεῖ ὅτι ζοῦν, κι­νοῦ­νται καί ὑπάρ­χουν ἐπειδή ἀκριβῶς τούς συντηρεῖ, τούς συνέχει καί τούς συ­ν­τρο­­φεύει παντοτινά “ἡ χάρις τοῦ Κυ­ρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ καί ἡ ἀγά­πη τοῦ Θεοῦ καί Πατρός καί ἡ κοι­νωνία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος”.

 

Θεσσαλονίκη, 4 Ἰουνίου 2017

Κυριακή τῆς ἁγίας Πεντηκοστῆς

Βασίλειος αθ. Τσίγκος

Δείτε/κατεβάστε τα περιεχόμενα του βιβλίου απο εδώ