2ο ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΜΕΛΕΤΗΣ ΤΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

Η εορτή των Χριστουγέννων
Λειτουργική και Γλωσσική προσέγγιση

Το Εργαστήριο ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ (Τμήμα Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας) και το Εργαστήριο ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΣ (Τμήμα Θεολογίας) της Θεολογικής Σχολής του ΑΠΘ πραγματοποιούν σειρά εκπαιδευτικών Σεμιναρίων που στοχεύουν στη μελέτη και ανάδειξη της λειτουργικής γλώσσας και παράδοσης της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Ειδικότερα, η θεματική των Σεμιναρίων αυτών εστιάζεται στο λόγο, το μέλος και την τάξη ενός λειτουργικού ή υμνογραφικού κύκλου. Τα Σεμινάρια απευθύνονται σε φοιτητές, θεολόγους, κληρικούς, ιεροψάλτες, κατηχητές αλλά και κάθε ενδιαφερόμενο.

Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται η διοργάνωση του 2ου Σεμιναρίου μελέτης της λειτουργικής γλώσσας και παράδοσης με θέμα: «Η εορτή των Χριστουγέννων. Λειτουργική και Γλωσσική προσέγγιση», το οποίο θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο, 15 Δεκεμβρίου 2018 και θα φιλοξενηθεί από την Ιερά Μονή Αγίας Θεοδώρας, ιστορική μονή της Μητροπόλεως Θεσσαλονίκης.

Το Σεμινάριο περιλαμβάνει δύο ενότητες.

Στην πρώτη παρουσιάζονται σύντομες εισηγήσεις που αναφέρονται στη Λειτουργική θεώρηση της εορτής των Χριστουγέννων. Ειδικότερα, παρουσιάζεται το θέμα της νηστείας και η λειτουργική τάξη της εορτής, η ερμηνεία της εικόνας της Γεννήσεως του Χριστού και οι διάφορες εκδηλώσεις λαϊκής ευσέβειας.

Η δεύτερη ενότητα έχει μορφή Εργαστηρίου. Παρουσιάζονται αρχικά τα γλωσσικά και μορφολογικά χαρακτηριστικά των υμνογραφικών κειμένων των Χριστουγέννων και τα μεθοδολογικά εργαλεία προσέγγισης των κειμένων αυτών. Στη συνέχεια οι συμμετέχοντες καλούνται να προχωρήσουν στην επεξεργασία επιλεγμένων υμνογραφικών κειμένων.

Δηλώσεις συμμετοχής: ΕΩΣ 13 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ (ονοματεπώνυμο, email, σπουδές, ιδιότητα). Μέγιστος αριθμός συμμετεχόντων: 30 άτομα. Θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας. Στο πέρας του Σεμιναρίου θα χορηγηθεί Βεβαίωση Παρακολούθησης.

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ – ΔΗΛΩΣΕΙΣ: infoglossa@theo.auth.gr
elm@past.auth.gr

Πρόγραμμα Εργασιών

Σάββατο, 15 Δεκεμβρίου 2018

Αμφιθέατρο Ιεράς Μονής Αγίας Θεοδώρας
Ερμού 34, Θεσσαλονίκη

10.30-10.45     EΓΓΡΑΦΕΣ

10.45-12.20     ΠΡΩΤΗ ΕΝΟΤΗΤΑ – ΛΑΤΡΕΙΑ

10.45-11.00     Η Νηστεία των Χριστουγέννων
Παναγιώτης Σκαλτσης, Προέδρος του Τμήματος Θεολογίας ΑΠΘ

11.00-11.15     «Το Πάσχα του χειμώνα». Η Γέννηση του Χριστού στη λειτουργική παράδοση της Εκκλησίας
π. Χρυσόστομος Νάσσης, Διευθυντής του Εργαστηρίου Λειτουργικών Μελετών

11.15-11.45     Η εικονογραφική παράσταση της Γεννήσεως του Χριστού στη βυζαντινή και μεταβυζαντινή τέχνη
Ελένη Χρυσάφη, ΕΔΙΠ Τμήματος Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας

11.45-12.00     Τα Χριστούγεννα στη λαϊκή τελετουργία της Ανατολής. Τα Κάλαντα
Πέτρος Παπαεμανουήλ, Δρ. Θεολογίας

12.00-12.20     Συζήτηση

12.20-12.50     ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ

12.50- 15.00    ΔΕΥΤΕΡΗ ΕΝΟΤΗΤΑ – ΓΛΩΣΣΑ

Αννα Κόλτσιου-Νικήτα
Διευθύντρια του Εργαστηρίου Ελληνικής Γλώσσας της Χριστιανικής Γραμματείας

12.50-13.05     Εισαγωγή: Γλωσσικά και μορφολογικά χαρακτηριστικά των υμνογραφικών κειμένων των Χριστουγέννων

13.05-13.20     Θεωρία: Μεθοδολογικά εργαλεία προσέγγισης των κειμένων

13.20-15.00     Ασκήσεις: Γλωσσική, μεταφραστική και θεολογική προσέγγιση επιλεγμένων υμνογραφικών κειμένων από τον υμνογραφικό κύκλο των Χριστουγέννων

15.00-15.30     ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Αννα Κόλτσιου-Νικήτα – π. Χρυσόστομος Νάσσης

Επίσκεψη στο Πατριαρχικό Ίδρυμα Πατερικών Μελετών στο πλαίσιο του υποχρεωτικού μαθήματος «Λειτουργική ΙΙΙ»

Στο πλαίσιο του υποχρεωτικού μαθήματος του προπτυχιακού προγράμματος σπουδών του Τμήματος, «Λειτουργική ΙΙΙ. Βυζαντινή λειτουργική παράδοση» (YE06), με διδάσκοντα τον επίκουρο καθηγητή, πρωτοπρ. Χρυσόστομο Νάσση, πραγματοποιήθηκε στις 26 Νοεμβρίου 2018 εκπαιδευτική επίσκεψη στο Πατριαρχικό Ίδρυμα Πατερικών Μελετών, το οποίο στεγάζεται στον χώρο της ιστορικής Πατριαρχικής και Σταυροπηγιακής Μονής των Βλατάδων στη Θεσσαλονίκη.

Κατά την επίσκεψή μας, μας καλωσόρισε η Έφορος του Ιδρύματος, δρ. Φλώρα Καραγιάννη, η οποία μας παρουσίασε το ιστορικό, τις επιστημονικές δράσεις και τους στόχους του Ιδρύματος. Ακολούθησε ξενάγηση στην πλούσια βιβλιοθήκη αλλά και στη σπουδαία Έκθεση βυζαντινών εικόνων από την Θεσσαλονίκη, κυρίως της Παλαιολόγιας  περιόδου, με τίτλο: «Το ημέτερον κάλλος».

Η Έκθεση, που πραγματοποιείται με αφορμή τη συμπλήρωση 50 χρόνων λειτουργίας του Πατριαρχικού Ιδρύματος Πατερικών Μελετών, ήταν πραγματικά εντυπωσιακή. Με την ξενάγηση και την παρουσίαση των σπουδαίων εικόνων της Έκθεσης, που ήλθαν για λίγους μήνες από διάφορα μέρη της Ελλάδας και της Ευρώπης, μας δόθηκε η ευκαιρία να δούμε από κοντά την ανάπτυξη της λειτουργικής τέχνης της εικονογραφίας, αλλά και να προβληματιστούμε σχετικά με σύνδεση λατρείας, θεολογίας και πολιτισμού, τόσο στην ιστορία όσο και στη σύγχρονη εποχή.

Tελετή Aποφοίτησης του Δ.Π.Μ.Σ. “Ελλάδα: Εκκλησιαστική Ιστορία και Πολιτισμός”

Με απόλυτη επιτυχία πραγματοποιήθηκε η τελετή αποφοίτησης και απονομής βεβαιώσεων Μεταπτυχιακών Διπλωμάτων των πρώτων αποφοιτησάντων του Διϊδρυματικού Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών (Δ.Π.Μ.Σ.) “Ελλάδα: Εκκλησιαστική Ιστορία και Πολιτισμός”. Η τελετή έλαβε χώρα στη Θεολογική Σχολή του Α.Π.Θ., το πρωί του Σαββάτου της 10ης Νοεμβρίου 2018.

Την τελετή χαιρέτισε με κείμενο το οποίο διάβασε ο καθηγητής Κωνσταντίνος Χρήστου, ο Πρόεδρος του Τμήματος Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας του Α.Π.Θ., καθηγητής κ. Συμεών Πασχαλίδης. Ακολούθησε χαιρετισμός του Προέδρου – και διδάσκοντος του Προγράμματος- του συνδιοργανώνοντος το Δ.Π.Μ.Σ. Τμήματος Κοινωνικής Θεολογίας και Θρησκειολογίας του Ε.Κ.Π.Α., κ. Σωτήριου Δεσπότη, τον οποίο διάβασε ο Αναπλ. Καθηγητής της Α.Ε.Α.Α. κ. Αθαν. Καψάλης. Ο Διευθυντής του Προγράμματος, καθηγητής του Τμήματος Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας του Α.Π.Θ. κ. Κωνσταντίνος Χρήστου, απηύθυνε στη συνέχεια χαιρετισμό, στον οποίο προέβη και σε έναν περιεκτικό απολογισμό των τριών διδακτικών εξαμήνων, εκφράζοντας την ικανοποίησή του για τη γενικότερη υψηλή απόδοση των σπουδαστών στο πλαίσιο των μαθημάτων, αλλά και των Ημερίδων που διοργανώθηκαν ανά εξάμηνο.

Οι σπουδαστές, εντός ενός κλίματος χαράς και ενίοτε συγκίνησης, έλαβαν, στην κατάμεστη από τα αγαπημένα τους πρόσωπα αίθουσα, την ανταμοιβή των κόπων ενάμιση έτους, διάστημα κατά το οποίο παρακολούθησαν ενδιαφέροντα μαθήματα, στο πλαίσιο των οποίων εργάστηκαν εκπονώντας και παρουσιάζοντας εργασίες, και τελικά αξιοποιώντας πλήρως τις γνώσεις και την ικανότητά τους στη συγγραφή της τελικής μεταπτυχιακής τους εργασίας.

Στην τελετή παραβρέθηκαν οι καθηγητές κ.κ. Μιχαήλ Τρίτος, Ηρακλής Ρεράκης, Βασίλειος Κουκουσάς, Χρήστος Αραμπατζής, Βασίλειος Τσίγκος, Ιωάννης Μπάκας, π. Χρυσόστομος Νάσσης, κ. Γρηγόριος Λιάντας και κ. Δήμητρα Κούκουρα, οι οποίοι και συνεχάρησαν του αποφοιτήσαντες.

Το Δ.Π.Μ.Σ. “Ελλάδα: Εκκλησιαστική Ιστορία και Πολιτισμός” διοργανώνεται από το Τμήμα Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας του Α.Π.Θ., ως επισπεύδον Τμήμα, και το Τμήμα Κοινωνικής Θεολογίας και Θρησκειολογίας του Ε.Κ.Π.Α. και μετρά ήδη σχεδόν δύο έτη επιτυχημένης λειτουργίας.

Η νέα προκήρυξη του Μεταπτυχιακού Προγράμματος για το τρίτο έτος λειτουργίας του αναμένεται να αναρτηθεί εντός του Νοεμβρίου και οι ενδιαφερόμενοι θα έχουν τη δυνατότητα κατάθεσης αίτησης για περισσότερο από ένα μήνα.

Επίσημος ιστότοπος του Δ.Π.Μ.Σ. “Ελλάδα: Εκκλησιαστική Ιστορία και Πολιτισμός”, http://hchc.past.auth.gr

Φωτογραφικό υλικό από την προαναφερθείσα εκδήλωση μπορείτε να δείτε στην ιστοσελίδα: http://hchc.past.auth.gr/?page_id=852

Παρουσία μελών του Τμήματος στη συνάντηση της Συντονιστικής Επιτροπής της Μικτής Διεθνούς Επιτροπής Ορθοδόξων και Ρωμαιοκαθολικών

Η Συντονιστική Επιτροπή της Μικτής Διεθνούς Επιτροπής επί του θεολογικού διαλόγου μεταξύ της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας και της Ορθοδόξου Εκκλησίας συνήλθε υπό την συμπροεδρία του Καρδιναλίου Kurt Koch, Προέδρου του Ποντιφικού Συμβουλίου για την προώθηση της χριστιανικής ενότητας, και του Αρχιεπισκόπου Τελμησσού Ιώβ, του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως, στη Μονή Bose (Β. Ιταλία), μεταξύ 13 και 17 Νοεμβρίου 2018.

Δέκα μέλη της Καθολικής αντιπροσωπίας και εννέα Ορθόδοξα μέλη ήταν παρόντα στις συνεδρίες της Συντονιστικής Επιτροπής, μεταξύ των οποίων και δύο καθηγητές του Τμήματός μας, ο Κοσμήτορας της Θεολογικής Σχολής Θεόδωρος Γιάγκου και ο πρωτοπρ. Χρυσόστομος Νάσσης. Στη Συντονιστική Επιτροπή εξετάσθηκε προσχέδιο του κειμένου με τίτλο, «Πρωτείο και συνοδικότητα κατά τη δεύτερη χιλιετία και σήμερα», που συντάχθηκε από την προς τούτο ορισθείσα Μεικτή Υποεπιτροπή Β΄, η οποία συνήλθε και εργάστηκε στην Κρήτη τον Ιουνίου του 2018. Η Συντονιστική Επιτροπή θα αξιολογήσει αναθεωρημένο σχέδιο του κειμένου, που θα υποβληθεί εκ νέου κατά την επόμενη συνάντησή της τον Νοέμβριο του 2019.

Β΄ Συνάντηση του μεταπτυχιακού Colloquium Λειτουργικής του Εργαστηρίου Λειτουργικών Μελετών (2018-2019)

To Εργαστήριο Λειτουργικών Μελετών του Τμήματος Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας, σας προσκαλεί στη δεύτερη συνάντηση του μεταπτυχιακού Colloquium Λειτουργικής για το ακαδημαϊκό έτος 2018-2019, που θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη 29 Νοεμβρίου 2018 και ώρα 17:00 στην αίθουσα Συνεδριάσεων του 4ου ορόφου του κτηρίου της Θεολογικής Σχολής ΑΠΘ.

Η εισηγήτρια,  Δήμητρα Λαζίδου, Προϊσταμένη του Τμήματος Συντήρησης του Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού Θεσσαλονίκης, θα παρουσιάσει το θέμα: «Προληπτική συντήρηση στο μουσείο. Προβλήματα, προβληματισμοί, διλήμματα και λύσεις».

Για περισσότερες πληροφορίες, παρακαλούμε να επικοινωνήσετε με το Εργαστήριο Λειτουργικών Μελετών στην ηλεκτρονική διεύθυνση: nassis@past.auth.gr ή στο τηλέφωνο: 2310 99 66 87.

Για ζωντανή αναμετάδοση, πατήστε εδώ:https://www.auth.gr/video/26089 & https://www.auth.gr/news/audiovisual

Εκδήλωση για το ουκρανικό εκκλησιαστικό ζήτημα

Το Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του ΠΑΜΑΚ, διοργανώνει εκδήλωση με θέμα “Το Οικουμενικό Πατριαρχείο και το εκκλησιαστικό ζήτημα της Ουκρανίας” την Τετάρτη, 21/11/2018, στις 18:30, με τη συμμετοχή και των μελών του Τμήματός μας, Σεβ. Μητροπολίτη Προύσης κ. Ελπιδοφόρου και Κων. Χρήστου. 
Κατεβάστε την αφίσα της εκδήλωσης από εδώ