Exegeticum Μαΐου 2019

Η συνάντηση του μεταπτυχιακού σεμιναρίου ορθοδόξου Ερμηνευτικής για τον μήνα Μάιο πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 16 Μαΐου 2019 και ώρα 7:00 μμ. στην Αίθουσα Συνεδριάσεων του 1ου ορόφου της Θεολογικής Σχολής.

Εισηγήτρια ήταν η καθηγήτρια της Παλαιάς Διαθήκης στη Σχολή Προτεσταντικής Θεολογίας του Πανεπιστημίου του Στρασβούργου, Regine Hunziker-Rodewald, η οποία ανέπτυξε το θέμα: “The suffering in the Old Testament (Ps 88, Lamentation 1, Job, Juges 11)”, (“Τα παθήματα στην Παλαιά Διαθήκη (Ψαλμ. 88, Θρήνοι 1, Ιώβ, Κριτές 11”). Η εισηγήτρια ανέλυσε κυρίως το κείμενο του Ησαΐα κεφ. 53, στίχ. 4-5, το οποίο παρουσιάζει τον πάσχοντα δούλο του Θεού (παῖς Γιαχβέ), που υποφέρει φορτωμένος τα πάθη του λαού. Επισημάνθηκαν οι διαφορές μεταξύ του εβραϊκού κειμένου της Παλαιάς Διαθήκης και του ελληνικού της Μετάφρασης των Εβδομήκοντα, καθώς και το γεγονός της πολλαπλότητας των ερμηνειών που δέχθηκαν και τα δύο κείμενα, οι οποίες ποίκιλλαν ανάλογα προς την εποχή των αναγνωστών τους. Ως πάσχων δούλος θεωρήθηκε το ισραηλιτικό έθνος ή ένα εκλεκτό μέρος του ιουδαϊκού λαού ή ένα πρόσωπο της ιστορίας του, και βέβαια ο Μεσσίας. Στην εποχή μας θα μπορούσε να ταυτισθεί με τον εβραϊκό λαό που υπέστη άδικα το Ολοκαύτωμα.

Από την άλλη, αναδείχθηκε πόσο πρόσφορη υπήρξε η Μετάφραση των Εβδομήκοντα για τη χριστολογική ερμηνεία, που εφάρμοσε η πρώτη Εκκλησία και η πατερική ερμηνευτική. Σύμφωνα με αυτήν ο πάσχων «παῖς Κυρίου», ο οποίος «τὰς ἁμαρτίας ἡμῶν φέρει καὶ περὶ ἡμῶν ὀδυνᾶται», σε αέναο ενεστώτα κατά τους Εβδομήκοντα (το εβραϊκό κείμενο έχει παρελθοντικό χρόνο) είναι ο Χριστός που έπαθε για χάρη μας (το εβραϊκό δεν έχει τη φράση «για χάρη μας») και «τῶ μώλωπι αὐτοῦ ἡμεῖς ἰάθημεν», με το πάθος του δηλαδή εμείς γιατρευτήκαμε.

Διαλέξεις και μαθήματα της καθηγήτριας Κυριακούλας Παπαδημητρίου στο Καθολικό Πανεπιστήμιο της Λυών και στο ερευνητικό κέντρο CADIR (Κέντρο Ανάλυσης Θρησκευτικού Λόγου)

Στα πλαίσια του προγράμματος Erasmus+ για διδασκαλία η καθηγήτρια Καινής Διαθήκης Κυριακούλα Παπαδημητρίου παρέδωσε μαθήματα και διαλέξεις στο Καθολικό Πανεπιστήμιο της Λυών, το οποίο επισκέφθηκε από 30 Απριλίου έως 4 Μαϊου 2019. Δίδαξε σε φοιτητές και υποψήφιους διδάκτορες της Θεολογικής Σχολής, καθώς και στο Κέντρο Ανάλυσης Θρησκευτικού Λόγου του Πανεπιστημίου, μαθήματα της ειδικότητάς της.

Σε ανοιχτή διάλεξη της Σχολής εισηγήθηκε το θέμα «Quelle est la signification du mot ekklesia? Apports sémanticodynamiques de l’ étymologie greque», κατά το οποίο ανέπτυξε με ποιον τρόπο η ετυμολογία επιτρέπει να κατανοήσουμε καλύτερα τους συγγραφείς της Καινής Διαθήκης, εξετάζοντας ως παράδειγμα τη διαχρονική σημασία της λέξης ‘ἐκκλησία’ από την αρχαιότητα μέχρι τους χρόνους της Καινής Διαθήκης.

Το θέμα της εισήγησής της στον κύκλο Σημειωτικής του CADIR ήταν «Dialogue entre lHerméneutique contemporain et lHerméneutique patristique. De St Jean Chrysostome ed de l’ herméneutique liturgique jusqu’ à la Théorie des Actes de Parole et l’ analyse performative». Η καθηγήτρια Κ. Παπαδημητρίου παρουσίασε την εφαρμογή της θεωρίας των γλωσσικών πράξεων στην ερμηνεία της Καινής Διαθήκης και ειδικότερα την προδρομική χρήση αυτής της θεωρίας από τον άγιο Ιωάννη Χρυσόστομο, ο οποίος την εφάρμοσε σε συνδυασμό με τη λειτουργική ερμηνεία των Γραφών.

Επιπλέον, η καθηγήτρια επισκέφθηκε το Ερευνητικό Ινστιτούτο Sources Chrétiennes, που ασχολείται με την έκδοση πατερικών κειμένων Ελλήνων και Λατίνων συγγραφέων, και συζήτησε τις δυνατότητες συνεργασίας μεταξύ Α.Π.Θ. και Ινστιτούτου, καθώς και επιμόρφωσης φοιτητών με τον διευθυντή Guillaume Bady και άλλους ερευνητές του Ινστιτούτου.

Εκλογή του Καθηγητή του Τμήματός μας κ. Ελπιδοφόρου Λαμπρυνιάδη ως Αρχιεπισκόπου Αμερικής

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΠΟΙΜΑΝΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ

Ο Πρόεδρος και τα μέλη του Τμήματος Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας του ΑΠΘ εκφράζουν την ιδιαίτερη χαρά τους για την εκλογή του προβεβλημένου στελέχους του Τμή­ματος, μητροπολίτη Ελπιδοφόρου Λαμπρυνιάδη, του από Προύσης, στον αρχιεπισκοπικό θρό­νο της Αμερικής, την πλέον νευραλγική εκκλησιαστική επαρχία του Οικουμενικού Πα­τρι­­αρχείου σε όλο τον κόσμο. Ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής κ. Ελπιδοφόρος έλαβε λιπαρή θεολογική παι­δεία στο Τμήμα μας, στο οποίο εκπόνησε και τη διδακτορική του διατριβή, μετά δε την ολοκλήρωση των σπουδών του στη Γερμανία και τον Λίβανο, εξελέγη καθη­γητής στο γνωστικό αντικείμενο της Συμβολικής, των Διορθόδοξων και των Διαχριστιανικών Σχέσεων. Καθόλη αυτή την περίοδο ο νέος Αρχιεπίσκοπος Αμερικής συνέγραψε πλειάδα σημαντικών επιστημονικών μελετών, συμμετείχε σε διεθνή συνέδρια και επιτροπές σε όλο τον κόσμο, δίδαξε τόσο στο προπτυχιακό όσο και στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα του Τμήματος, καθοδήγησε υποψηφίους διδάκτορες από την Ελλάδα και το εξωτερικό και πρόσφερε πολύτιμες υπηρεσίες για τη διεθνοποίηση των επιστημονικών προγραμμάτων του Τμήματος και της Θεολογικής Σχολής.

Παράλληλα, διακόνησε το Οικουμενικό Πατριαρχείο από θέσεις υψηλής ευθύνης, όπως του Αρχιγραμματέα της Ιεράς Συνόδου, του Μητροπολίτη Προύσης και του Ηγου­μένου της Ιεράς Πατριαρχικής Μονής Αγίας Τριάδος Χάλκης, επιτυγχάνοντας μάλιστα το «άνοιγμα» της Ιεράς Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, του ιστορικού διεθνούς κέντρου της ελληνόφωνης θεολογίας, μέσω εκπαιδευτικών συνεργασιών με Πανεπιστήμια και Επιστημονικά Ιδρύματα από όλο τον κόσμο, της διοργάνωσης ακαδημαϊκών, καλλιτεχνικών και κοινωνικών εκδηλώσεων στο χώρο της Θεολογικής Σχολής, αλλά και της μηχανοργάνωσης καιψηφιοποίησης της περίφημης Βιβλιοθήκης της.

Ευχόμαστε στον λίαν αγαπητό μας συνάδελφο, Αρχιεπίσκοπο Αμερικής κ. Ελπιδοφόρο, να συνεχίσει να προσφέρει με τον ίδιο δημιουργικό τρόπο στο έργο της εν Αμερική Εκκλησίας, ποιμαίνοντας τις ορθόδοξες ελληνικές κοινότητες με τον ίδιο δυναμισμό, ζήλο και αγάπη που τον διακρίνουν και δίνοντας νέα πνοή στον ιστορικό αυτό χώρο του Ελληνισμού.

Δείτε τις σχετικές ανακοινώσεις των Πρυτανικών αρχών του Πανεπιστημίου μας και της Κοσμητείας της Σχολής μας (https://www.auth.gr/news/press/26696).